KINDEREN & JONGEREN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN BIJKOMENDE PSYCHISCHE EN/OF GEDRAGSPROBLEMEN
Het overleg VAPH-GGZ Minderjarigen bracht onderstaande informatie rond deze doelgroep samen.
- Algemene vragen rond VAPH: https://www.vaph.be/ondersteuning-voor-minderjarigen
- VAPH-aanbod: www.zorgwijs.be
- Personen die over een PersoonsVolgend Budget (PVB) beschikken, kunnen advies en ondersteuning vragen rond de opstart en beheer van hun budget bij volgende bijstandsorganisaties.
Het netwerk Minderjarigen GGZ/VAPH – Hulpverleningsvragen
Waar kan ik terecht voor beeldvorming, vraagverduidelijking en oriëntering?
Wanneer je met iemand met (een vermoeden van) dubbeldiagnose werkt waarbij er nog veel onduidelijkheden zijn, kan je denken aan:
– beeldvorming (intelligentie, sociaal-emotionele beeldvorming): We spreken van beeldvorming wanneer we een beter zicht willen krijgen op de beperking van een cliënt, door specifieke onderzoeken uit te voeren of gericht op zoek te gaan naar informatie uit het verleden. Volgende organisaties richten zich hierbij hoofdzakelijk op het vormen van een beeld van de (verstandelijke) beperking van de cliënt, en eventueel hoe deze interfereert met een aanwezige psychiatrische problematiek. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan over een intelligentie onderzoek, een anamnese om in te schatten of de beperking aangeboren is of op latere leeftijd is ontstaan, een inschatting van de emotionele ontwikkeling van de cliënt om overvraging of ondervraging te voorkomen, …. Voor psychiatrische diagnostiek kan u bij onderstaande organisaties niet terecht.
– vraagverduidelijking en oriëntering: Als er een duidelijk zicht is op de beperking van een cliënt en er voldoende diagnostische en anamnestische gegevens voorhanden zijn, betekent dit niet automatisch dat er meteen duidelijkheid bestaat over de onderliggende zorgvragen van deze cliënt en waar hij/zij met deze vragen terecht kan. Via vraagverduidelijking kunnen de zorgvragen van een cliënt, en zijn/haar netwerk, naar boven worden gehaald en afgebakend. Oriëntering is er vervolgens op gericht om in te schatten waar de cliënt en/of het netwerk terecht kan met deze zorgvragen, en binnen welke sector(en): VAPH, GGZ, reguliere zorg, … Om aan vraagverduidelijking en oriëntering te kunnen doen, is een goede beeldvorming noodzakelijk.
Reguliere werking
| Ons doel is om kinderen en jongeren met matige tot ernstige psychische problemen en hun omgeving gespecialiseerde, ambulante behandeling aan te bieden. ‘Ambulant’ betekent dat je na afspraak op consultatie komt, maar niet bij ons wordt opgenomen. Wij bieden hulp op de tweede lijn. Dat betekent dat we mensen én hun omgeving behandelen wanneer hulp van de huisarts of de diensten maatschappelijk werk onvoldoende blijken. Je kan pas bij ons terecht als jouw huisarts, een CAW-medewerker… je naar ons hebben doorverwezen voor behandeling. De hulpverlening bestaat uit een beeldvormende, diagnostische fase waarin we samen met jou een behandelplan opmaken. Deze fase wordt gevolgd door een behandelfase. Enkel bij lopende trajecten of bij aanmelding met therapeutische vraag |
| Aanbod van bijkomende observatie, diagnose en behandeling door opname in een aangepaste omgeving: observatie- en behandelgroep, Ster 2. Hier krijgt de cliënt de kans om tot rust te komen. Samen met ons multidisciplinair team kijken we naar wat er spaak loopt, welke begeleiding en/of behandelingen er nodig zijn. Tijdens een periode van 3 tot 6 maanden zoeken we uit waar het probleem zich precies situeert en komen we tot diagnosestelling. Samen zoeken we naar de juiste behandeling en benadering zodat de cliënt verder kan om terug een rustig en stabiel leven uit te bouwen. Hierbij betrekken we ouders of familie, de school, het dagcentrum of de voorziening. |
| Geen expliciete doelstelling die apart kanuitgevoerd worden, maar wanneer kind/jongere wordt opgenomen voor observatie en/of behandeling is dit uiteraard wel één van de opdrachten doch gebeurt tijdens een opname van 2 weken (crisisgroep) of min 9 weken (reguliere groepen) |
| We vertrekken vanuit de vragen en bezorgdheden van de ouder(s), of kijken we naar de noden van de jongere (of volwassene) en zijn/haar betrokken netwerk. We gaan in op de specifieke hulpvragen van elk gezin of iedere cliënt, om zo samen een plan op maat uit te werken. |
| KPC Genk richt zich tot kinderen en jongeren van Limburg met een (vermoeden van een) complexe of ernstige kinderpsychiatrische problematiek, tot peuters en kleuters wiens ontwikkeling zorgwekkend verloopt, tot de ouders en andere betrokkenen. Het aanbod is : Crisishulp, oriëntatie, observatie, diagnostiek en behandeling |
| Bethanië vzw is erkend als observatie- en behandelcentrum (OBC), alsook als een Multifunctioneel centrum (MFC). De doelgroep zijn kinderen, jongeren van 2,5jaar tem 25 jaar die vastlopen in hun ontwikkeling samen met hun context (GES-problematiek = gedrags- en emotionele stoornis). Beeldvorming, vraagverduidelijking en Oriëntatie 2. Erkenning vanuit het Agentschap Opgroeien voor GES+ (Doelgroep jongeren met complexe zorgvragen tem 25jaar) : Er is vaak al veel beeldvorming aanwezig maar deze kan vanuit een multidisciplinaire insteek verfijnd worden, om op die manier in te zetten op een toekomstplan afgestemd op de individuele noden. 3. MAB NRTH: Mobiel ambulante hulpverlening waar er multidisciplinaire beeldvorming kan gebeuren |
Verslavingszorg
| Ons doel is om kinderen, volwassenen en ouderen met verslavingsproblemen en hun omgeving, gespecialiseerde, ambulante behandeling aan te bieden. ‘Ambulant’ betekent dat je na afspraak op consultatie komt, maar niet bij ons wordt opgenomen. Je kan rechtstreeks of op doorverwijzing van een huisarts of andere zorginstantie bij ons terecht. We bieden daarbij zoveel als mogelijk ‘zorg op maat’. Daarbij werken we regiogebonden en op afspraak. Onze hulpverlening bestaat uit een beeldvormende, diagnostische fase waarin samen met jou een behandelplan opgemaakt wordt. Vervolgens wordt in een behandelfase met je samengewerkt om je doelen uit het behandelplan te bereiken. Enkel bij lopende trajecten of bij aanmelding als indicatiestellingsfase van een nieuw traject |
| We kunnen op vraag van zorginstanties of je omgeving ingeschakeld worden bij situaties waarin de zorg vastloopt. De hulpverlening hierbij bestaat uit een aanmeldings-, een beeldvormende- of diagnostische- en een ondersteuningsfase.Vanuit de beeldvorming worden ideeën en adviezen geformuleerd. Via inter- en supervisie biedt de consulentenwerking ondersteuning bij het implementeren van deze adviezen. Rond de cliënt wordt – indien nodig – een netwerk gevormd van nodige hulpverleners en familie en wordt een afstemming van de verschillende invalshoeken geformaliseerd. Enkel in het kader van vastgelopen trajecten op indicatie |
Waar kan ik terecht als ik een VAPH-aanvraag wil (laten) doen?
| Erkend als multidisciplinair team VAPH, maar enkel voor patiënten die in opname waren en meer bepaald voor zorgzwaarte-inschaling en/of ondersteuningsplan opstellen |
| We ondersteunen indien nodig cliënten/ouders in de stappen die gezet moeten worden voor een aanvraag bij het VAPH. |
| De begeleiding is er op gericht om de toekomst van de cliënt verder af te stemmen. Indien nodig kan de sociale dienst ondersteuning bieden om een PVB aanvraag te doen. |
Waar kan ik terecht voor ambulante begeleiding of behandeling?
Ambulante en/of mobiele begeleiding van een cliënt staat voor individuele ondersteuning aan een cliënt en kan, afhankelijk van de hulpvraag en de organisatie, heel uiteenlopende vormen aannemen (bv. gesprekken, hulp bij administratie, voorbereiding van afspraken, mee gaan op afspraken, contact leggen met netwerkpartners, …).
| SIT aan huis biedt ondersteuning in gezinnen wanneer de draagkracht van een gezin ernstig onder druk staat én er een complexe gedragsproblematiek aanwezig is. |
Wegwijs | Wegwijs biedt psychosociale en psychopedagogische begeleiding op maat aan personen (kinderen, jongeren en volwassenen) met een verstandelijke beperking (TIQ<75), ontwikkelingsvertraging, ASS of NAH en hun (gezins)context. We bekijken samen hoe zaken die moeilijk lopen of bezorgdheden opnieuw hanteerbaar kunnen worden. Hiertoe bieden we gesprek, emotionele steun, advies en informatie. We hebben aandacht voor alle levensdomeinen. Bij nood aan dagelijkse, praktische ondersteuning zoeken wij naar geschikte partners om te betrekken. |
| We ondersteunen jongeren vanaf 14 jaar en hun gezin zodat ze na een tijdje weer opnieuw op eigen kracht verder kunnen. We ondersteunen jou samen met je gezin om weer terug op eigen kracht verder te kunnen. Je hebt een vaste begeleider die wekelijks met jou afspreekt wanneer hij/zij op huisbezoek komt. Als je dit wil, kunnen er ook gesprekken doorgaan samen met je ouders. Tijdens het huisbezoek bekijken we samen waar jij en je gezin hulp bij nodig hebben (vb. toekomstplanning, bemiddelen bij conflicten, omgaan met heftige emoties, werken aan het samenleven als gezin, je welzijn, omgaan met zakgeld, je vrije tijd, huiswerkbegeleiding, …). |
| KPC biedt mobiele / ambulante begeleiding aan, nl. voor- en nazorgmogelijkheden op indicatie, gekoppeld aan de observatieopname |
| Team MAB (Niet rechtstreeks toegankelijke hulp (NRTH) en Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH): * NRTH: mobiel ambulante beeldvorming en begeleiding bij het kind/ jongere en zijn context waarbij de frequentie zowel laag als hoog intensief kan worden ingezet. * RTH (+18) : laag intensieve mobiele begeleiding voor jongeren in een transitieleeftijd. |
Reguliere werking
| De begeleiding kan in allerlei vormen plaatsvinden: via individuele gesprekken, via groepssessies maar ook ouder- of gezinsgesprekken zijn mogelijk. De verkozen methode moet er toe bijdragen een vrije ruimte te scheppen waar je in vertrouwen kan spreken. We proberen samen uit te zoeken waar je moeilijkheden ondervindt. De zorg die wij aanbieden is ambulant. Dat betekent dat kinderen en jongeren op afspraak komen, en dat zij hun woon- en leefsituatie behouden. |
Verslavingszorg
| De teams verslavingszorg vertrekken vanuit jouw vraag met betrekking tot een verslavingsprobleem. Samen met jou verkennen we de functie en de invloed hiervan op verschillende levensdomeinen (gezondheid, werk, relatie,…). Daarna bekijken we welke veranderingen nodig zijn en hoe we hieraan kunnen werken. De zorg die wij aanbieden is ambulant. Dit betekent dat cliënten op afspraak komen, en dat zij in hun huidige leefsituatie kunnen verblijven. Afhankelijk van jouw vraag en situatie kan ons aanbod individueel, in groep of online zijn. Soms is er ook medische of medicamenteuze ondersteuning nodig en wordt de psychiater betrokken. |
| De Mobiel-Ambulante Begeleiding (MAB) is er voor jongens en meisjes van 2,5 jaar tot 21 jaar met een lichte, matige of ernstige verstandelijke beperking en/of een autismespectrumstoornis of gedrags- of emotionele stoornis én hun gezin. Het kind of de jongere wordt individueel ondersteund in het thuismilieu en er wordt (intensieve) opvoedingsondersteuning (pedagogische ondersteuning, emotionele ondersteuning, …) geboden aan de ouders. Doelstelling is dat de draagkracht van het gezin wordt vergroot en dat er samen met het gezin gezocht wordt naar oplossingen voor de moeilijkheden die zich stellen. |
Waar kan ik terecht voor mobiele outreach?
Waar ambulante en/of mobiele begeleiding gericht is op de ondersteuning van de cliënt, is mobiele outreach gericht op de ondersteuning van het (professionele) netwerk dat rond de cliënt staat. Onderstaande diensten geven adviezen en coaching die erop gericht zijn om het bestaande netwerk de tools en handvaten in handen te geven waarmee zij zelf (opnieuw) de ondersteuning van hun cliënt vorm kunnen geven en optimaliseren.
| SIT biedt ondersteuning wanneer de draagkracht van een team of organisatie ernstig onder druk staat én er een complexe gedragsproblematiek aanwezig is. |
| Via mobiele en ambulante outreach kan Wegwijs handicapspecifieke kennis overdragen naar professionals of andere ondersteuners van personen met een (vermoeden van een) beperking die hun ondersteuning beter willen afstemmen op de specifieke vragen en noden van personen met een (vermoeden van een) handicap. We hebben een aantal standaard vormingen in ons aanbod, maar kunnen ook op maat van de vraagsteller een aanbod uitwerken. Ook aansluiten op een intervisie/teamvergadering om mee na te denken over een of meer casussen, behoort tot de mogelijkheden. |
| Op aanvraag |
| KPC biedt sporadisch outreach aan professionals, op indicatie, gekoppeld aan de observatieopname/crisisopname |
| Voor cliënten die in begeleiding zijn geweest, kan er outreachende ondersteuning worden ingezet naar vervolghulpverlening om de zorg maximaal af te stemmen. Indien nood aan globale outreachende ondersteuning vanuit de expertise van Bethanië kan de vraag steeds gesteld worden en wordt deze intern bekeken. |
Reguliere werking
| Enkel voor therapeutische trajecten die lopend zijn binnen onze werking (beperkt) |
Verslavingszorg
| Enkel voor de lopende therapeutische trajecten tijdens de behandeling |
| In het kader van vastgelopen trajecten |
| Mogelijk, maar enkel voor jongeren die opgenomen zijn/waren. Mogelijk tijdens de opname of erna in het kader van nazorg (max. 3 maanden) |
Waar kan ik terecht voor residentiële behandeling?
Residentiële behandeling voor personen met een verstandelijke beperking en een bijkomende psychiatrische problematiek is niet alleen complex, maar vergt vaak ook een samenvoegen van verschillende expertises om te komen tot een behandeling op maat van de cliënt. Ondanks een residentiële behandeling zeer zinvol kan zijn, kan dit toch best afgewogen worden. Het doel blijft namelijk het creëren van kwalitatieve zorg, over de lijnen van zorg heen. Om deze reden streven we naar zo breed mogelijk gedragen zorg. Indien een opname kan vermeden worden, geniet dit de voorkeur. Bovendien is een residentiële behandeling ook eindig, er moet dus altijd rekening gehouden worden met het feit dat de persoon terugkeert naar zijn natuurlijke/professionele context.
| Sint-Oda is een dienstencentrum voor mensen met een complexe en of meervoudige beperking waarbij de verstandelijke beperking varieert van matig, ernstig tot diep. Bij ons kan je terecht voor een ruim en onderscheidend zorgaanbod op maat.Als ouder of naastbetrokkene van een kind met speciale noden is het fijn om te weten dat je er niet alleen voor staat. Dat je samen met anderen de zorg kan delen. Welke ondersteuning je ook nodig hebt, Sint Oda is er voor je. We bieden verschillende opvangmogelijkheden (dagopvang, verblijf, logeren). |
| In het MFC bestaat ook de module verblijf. Wij hechten bij verblijf belang aan dagstructuur, zodat de jongere ook een bepaald ritme krijgt/behoudt en de dag nadien goed uitgerust aan een nieuwe dag begint. Verder zetten wij in op zelfredzaamheid, vb. zelf tanden poetsen, zelfstandig douchen … Indien nodig, is er begeleiding aanwezig. 6 GES+ plaatsen onder opgroeien voor jongens, 154 VAPH plaatsen |
| Peuters en kleuters (1.5 tot 6 jaar): *Ambulante (crisis)raadplegingsactiviteit; *Module voor observatieopname voor intensieve multidisciplinaire observatie en diagnostiek, op medische indicatie mogelijk in volledige hospitalisatie en/of daghospitalisatie aan 5 dagen per week gedurende maximum 6 weken; *Module voor diagnostiek in daghospitalisatie aan 2 dagen per week gedurende max 3 weken, voor multidisciplinaire observatie en diagnostiek *Module voor ouder-kinddagbehandeling in daghospitalisatie aan 2 dagen per week voor ouders en kind gedurende enkele maanden Lagere schoolkinderen (6 tot 12 jaar): *Beperkte ambulante (crisis)raadplegingsactiviteit *Module voor opname voor tot maximum 6 weken mogelijk in volledige hospitalisatie en daghospitalisatie voor intensieve multidisciplinaire observatie, diagnostiek en time out Jongeren (12 tot en met 17 jaar): *Ambulante crisisraadplegingsactiviteit *Module voor intensieve (urgente) crisisopnames van maximum 4 weken en een urgentieopname voor maximum 5 dagen (project ism Ziekenhuis Oost-Limburg-ZOL , regio GAOZLM) *Dagbehandeling op woensdag in Genk *Dagbehandeling aan 4 dagen per week in Melveren (stopt december 2024) *! Vanaf januari 2025 opent KPC een dagziekenhuis op de campus van het AZ Noorderhart te Pelt. Dit dagziekenhuis biedt kinderpsychiatrische dagopnamen voor 7 kinderen. |
| Zowel binnen het OBC als het MFC is er een residentieel aanbod mogelijk daar waar er nood is aan verdere beeldvorming. Behandeling voor de doelgroep van personen met een verstandelijke beperking is eerder terug te vinden binnen de GES+ werking. We hanteren het principe van ‘zo kort als mogelijk en zo lang als nodig’. |
| Voor kinderen en jongeren tussen 6 en 18j; licht mentale handicap geen probleem – matige mentale handicap moet goed bekeken worden voor opname of kind/jongere het groepsaanbod zal aankunnen. |
| In Maaseik zijn er 10 leefgroepen waar jongens en meisjes van 2,5 tot 21 jaar kunnen verblijven. Zij hebben een lichte, matige of ernstige verstandelijke beperking . Een aantal kinderen kampt met een autismespectrumstoornis en/of een gedrags- of emotionele stoornis. De kinderen en jongeren maken gebruik van het ‘verblijf’ omdat zij tijdelijk of permanent nood hebben aan een vervangende woon- of leefomgeving. |
Waar kan ik terecht voor psychiatrische crisiszorg?
Een crisissituatie kan door verschillende factoren uitgelokt worden. In deze situatie is er steeds nood aan de-escalatie om zo terug de nodige rust, veiligheid en vertrouwen voor de persoon in crisis en zijn omgeving te creëren. Interventies gebeuren daarom best zo dicht mogelijk bij de persoon en diens omgeving en zoveel als mogelijk in de natuurlijke omgeving. Indien mobiele of ambulante crisiszorg niet voor de nodige de-escalatie kan zorgen, kan een residentiële opname overwogen worden.
| SIT aan huis biedt ondersteuning in gezinnen wanneer de draagkracht van een gezin ernstig onder druk staat én er een complexe gedragsproblematiek aanwezig is. |
| Vanaf september één vast crisisbed. Daarnaast binnen huidige capaciteit. |
| KPC doet volgend aanbod: Module voor intensieve (urgente) crisisopnames van maximum 3 weken en een urgentieopname voor maximum 5 dagen: dit voor jongeren tussen 12 jaar tot en 18 jaar |
| Bethanië vzw heeft het engagement om steeds intern te bekijken op welke manier er kan ondersteund worden in een crisisvraag. De residentiële crisisvragen richten zich vaak op minderjarigen die aangemeld worden via het crisismeldpunt -18jaar. |
Reguliere werking
| Enkel bij lopende therapeutische trajecten en indien dit ambulant haalbaar is. |
Verslavingszorg
| Enkel bij lopende therapeutische trajecten en indien dit ambulant haalbaar is. |
| Mogelijk voor kinderen van 6-12 jaar (1 plaats voor provincie Limburg) en voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. Licht mentale handicap geen probleem – matige mentale handicap moet goed bekeken worden voor opname of kind/jongere het groepsaanbod zal aankunnen. |